قدیمیترین سیاهچاله جهان کشف شد
تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۷۰۱۱۳
به گزارش جام جم آنلاین از گاردین، مشاهدات انجام شده توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST)، این سیاهچاله را در قلب یک کهکشان نشان میدهد و از ۴۴۰ میلیون سال پس از مهبانگ آنجا بوده است. این سیاهچاله با جرمی حدود یک میلیون برابر خورشید، برای یک بچه سیاهچاله به طرز شگفتانگیزی بزرگ است و این سوال را مطرح میکند که چگونه این قدر سریع بزرگ شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پروفسور روبرتو مایولینو (Roberto Maiolino)، اخترفیزیکدان دانشگاه کمبریج، که این مشاهدات را رهبری میکرد، میگوید: باعث تعجب است که این سیاهچاله بسیار عظیم است. این غیرمنتظرهترین چیز بود.
مشاهدات منتشر شده در وبسایت پیشچاپ Arxiv، تصویر مستقیمی ارائه نکرده است، زیرا هیچ نوری نمیتواند از چنگال این سیاهچاله فرار کند. اما اخترشناسان نشانههای آشکاری از قرص برافزایشی آن که هالهای از گاز و غبار است که به سرعت در اطراف فروچاله کیهانی میچرخند، شناسایی کردند.
ستارهشناسان بر این باورند که اولین سیاهچالهها میتوانند به حل این معما کمک کنند که چگونه همتایان غول پیکر آنها در مرکز کهکشانهایی مانند کهکشان راه شیری تا میلیاردها برابر جرم خورشید رشد کردهاند.
تا همین اواخر، تصور میشد که آنها به سادگی در طول ۱۴ میلیارد سال، به طور پیوسته از طریق ادغام و با مصرف ستارگان و سایر اجرام رشد کردهاند. اما این سناریو نمیتواند به طور کامل نسبتهای ابرسیاهچالههای پرجرم امروزی را توضیح دهد.
آخرین مشاهدات، کهکشانی به نام GN-z۱۱، منشا این راز را به دوران کودکی سیاهچالهها برمیگرداند و نشان میدهد که آنها یا بزرگ به دنیا آمدهاند یا در اوایل کار به سرعت بزرگ شدهاند.
پروفسور اندرو پونتزن (Andrew Pontzen)، کیهان شناس در دانشگاه کالج لندن، که در این تحقیق دخالتی نداشت، میگوید: فهمیدن اینکه سیاهچالهها از کجا آمدهاند همیشه یک معما بوده است، اما اکنون به نظر میرسد که این معما در حال عمیقتر شدن است. این نتایج، با استفاده از قدرت جیمز وب نشان میدهد که برخی از سیاهچالهها با سرعت فوقالعادهای در جهان جوان، بسیار سریعتر از آنچه ما انتظار داشتیم، رشد کردهاند.
یک توضیح که به عنوان سناریوی دانههای سنگین شناخته میشود، این است که نسل اولیه سیاهچالهها از فروپاشی مستقیم ابرهای عظیم گازی به جای ستارگان سوختهای که در پایان عمر تحت گرانش خود به درون فرو ریختهاند، متولد شدند. احتمال دیگر این است که خوشههای فشرده ستارگان و سیاهچالهها به سرعت در جهان اولیه با هم ادغام شدهاند.
فرضیه سوم که بیشتر حدس و گمان است، وجود سیاهچالههای به اصطلاح اولیه است که در طی دوره انبساط سریعتر از نور جهان که کسری از ثانیه پس از مهبانگ رخ داد، به وجود آمدهاند.
این امر باعث میشود که نظم فرضی بازی که در آن ابتدا کهکشانها آمدند و سپس سیاهچالهها در آنها رشد کردند، تغییر کند. سیاهچالههای اولیه از همان ابتدا به طور موثر در بافت کیهان ایجاد شدهاند.
این یافتهها جدیدترین موارد در مجموعهای از اکتشافات خیرهکننده توسط رصدخانه فضایی ناسا تنها دو سال پس از پرتاب آن به حساب میآیند. تلسکوپ جیمز وب حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از تلسکوپهای قبلی مانند هابل در تشخیص نور مادون قرمز حساس است. مادون قرمز بخشی از طیف نوری است که برای مشاهده دورترین اجرام استفاده میشود. مایولینو اخترفیزیکدان دانشگاه کمبریج میگوید: این ۴۰۰ سال اکتشاف است که به طور بالقوه در بازه زمانی عملیات جیمز وب فشرده شده است.
سیاهچالهها یکی از عجیبترین و شومترین اجرام جهان هستند. آنها چنان گرانش شدیدی دارند که نه ماده و نه نور نمیتوانند از چنگال آنها فرار کنند. آستانه سیاهچاله توسط افق رویداد آنکه نقطه بدون بازگشت است، ردیابی میشود. هر چیزی که از این مرز عبور کند برای همیشه از بین رفته است.
مطالعه آنها چالش برانگیز است، زیرا اساسا قابل مشاهده نیستند. هنگام نزدیک شدن به یک سیاهچاله، گرادیان گرانشی میتواند آنقدر شدید باشد که اجسام در فرآیندی به نام اثر اسپاگتی کش بیایند. در افق رویداد، گرانش به قدری شدید است که نور در یک حلقه کامل به دور سیاهچاله خم میشود، به این معنی که اگر آنجا بایستید میتوانید پشت سر خود را نیز ببینید.
آنچه فراتر از افق رویداد است ناشناخته است. نظریه نسبیت عام اینشتین نشان میدهد که در مرکز یک سیاهچاله چگالی بی نهایت میشود و یک تکینگی گرانشی به وجود میآید.
این گسست در فضا-زمان «مکان» یا «زمان» نخواهد داشت و فراتر از قلمرو قوانین متعارف فیزیک خواهد بود. اما مشخص نیست که آیا چنین تکینگیهایی واقعا وجود دارند یا خیر.
سیاهچالهها اندازههای مختلفی دارند. سیاهچالههای ستارهای که از بقایای ستارگان پرجرم تشکیل شدهاند، میتوانند تا ۲۰ برابر جرم بیشتری نسبت به خورشید ما داشته باشند. سیاهچالههای بسیار پرجرم، مانند کمانای-ای* (Sagittarius A*) در مرکز کهکشان راه شیری، میتوانند جرمی معادل میلیونها یا میلیاردها خورشید داشته باشند و نقش مهمی در تکامل کهکشانی ایفا کنند.
ستارهشناسان در دهه گذشته پیشرفتهای چشمگیری در مشاهده سیاهچالهها داشتهاند. برای مثال اولین افق رویداد یک سیاهچاله در سال ۲۰۱۹ ثبت شد. جدیدترین مشاهدات و حتی اهداف دورتر جیمز وب، شروع به جمعآوری منشاء این اجرام مرموز خواهند کرد.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: سیاهچاله جیمز وب تلسکوپ فضایی سیاهچاله ها نشان می دهد افق رویداد جیمز وب شده اند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۷۰۱۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سرآسیاب قدیمی ترین حسینیه محله کن
همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد: حسینیه دارقاضی، حسینیه اسماعیلیون، حسینیه میانده و حسینیه بالان در کنار حسینیه سرآسیاب از حسینیه های قدیمی محله کن است که علاوه بر میزبانی عزاداران حسینی در ایام محرم و صفر، از کانون های مهم فعالیت های اجتماعی در این محله به شمار می آیند. حسینیه سرآسیاب قدیمی ترین حسینیه محله کن است که قدمتش به ۳۰۰ سال قبل می رسد. این را می شود از درخت کهنسالی که سالهاست همجوار حسینیه قرار دارد تخمین زد. در سال ۱۴۰۰ قدمت این درخت را بین ۲۷۰ تا ۳۱۰ سال برآورد کردند و بهعنوان میراث طبیعی به ثبت رساندند.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
بنای قدیمی این حسینیه برخلاف دیگر حسینیههای قدیمی که از خشت و گل ساخته شدهاند، آجری است. در حسینیه سرآسیاب هرچه را که میبینید نشانی از تاریخ و قدمت حسینیه دارد. از نمای آجری ساختمان تا طاقنماهای قدیمی در طبقات همه معماری قدیمی خود را حفظ کردهاند و آنطور که اهالی میگویند هیچگونه نوسازی در آنجا اتفاق نیفتاده و حوض وسط حسینیه به همان شکل قدیمی در جای خود باقی است.
حسینیه سرآسیابشباهتی که میان معماری حسینیه سرآسیاب با تکیه دولت وجود دارد دلیل دیگری بر قدمت ۳۰۰ ساله حسینیه سرآسیاب است. بنای حسینیه سرآسیاب خشت و آجر است و هر چند در بازسازیها سعی کردهاند شکل و شمایلی جدید به آن بدهند اما طاقنماها و سقفهای چوبی و نمای آجری حسینیه مانند آنچه در گذشته بوده، حفظ شده است. حسینیه همانند تکیه دولت بهصورت طبقاتی و با طاقنماهای زیبایی بنا شده است. طبق رسمی که در گذشته وجود داشت، هر کدام از این طاقنماها به یک طایفه اختصاص داشت و مکان حضور بزرگان طایفهها بود.
آیین های کهن در محله کن
حسینیه سرآسیاب با شکل کنونی در زمان قاجار توسط فردی به نام حاجشعبانعلی از ثروتمندان و ارادتمندان اباعبدالله (ع) توسعه پیداکرد و وقفهای زیادی هم برای اداره آن انجام شد. عواید حاصل از املاک و باغ های وقفی حسینیه، در شبهای محرم صرف اطعام عزاداران میشود. این حسینیه یکی از مراکز مهم اجتماعاتی محلی کن به شمار می آید. درهای این حسینیه در طول ایام سال به روی اهالی محله باز است تا بتوانند مجالس ختم، روضه خوانی یا جشن و سرور در روز میلاد امامان را برگزار کنند. در دهه ۶۰ و ایام دفاع مقدس از این حسینیه برای جمعآوری کمکهای مردمی و پشتیبانی جبهه استفاده میشد. در دهه ۶۰ و ۷۰ برخی اهالی این حسینیه را برای جشن شروع پیوند زناشویی فرزندانشان انتخاب می کردند و برخی اهالی نیز پس از سفر معنوی حج، در این حسینه ولیمه می دادند و از مهمانان و اهالی محل پذیرای می کردند.
مراسم سنگ زنون در حسینیه بالوننقاشی قیام مختار
رسم ها و آیین های خاصی از گذشتگان به یادگار مانده که سالهاست در حسینیه های قدیمی محله کن اجرا می شود و برخی از آنها به ثبت ملی رسیده است. وجود دامداری و باغ های موقوفه گردو موجب شده تا نوع غذاهای طبخ شده در ایام محرم متفاوت تر سایر محله ها باشد. نمونه آن هم آش شلهقلمکار حسینیه اسماعیلیون است که شهرتش به محلههای دیگر پایتخت رسیده است. طبخ آش با بیش از ۶۰ تا ۸۰ گوسفند نذری با حضور عاشقان حسینی حال و هوای خاصی به محله می دهد. حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) را میتوان یکی از قدیمیترین حسینیههای محدوده منطقه ۵ دانست که در محله «بالان» کن قرار دارد.
نقاشی قیام مختار در حسینیه دارقاضینمای خشت و گل حسینیه در سالهای اخیر با گچ پوشانده شده ولی تیرهای چوبی ۱۵۰ ساله سقف همچنان پا برجا هستند. راهاندازی دسته سنگزنون در حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) محله بالان نیز از سنتهای قدیمی این محله است که به ثبت ملی رسیده است. حسینیه دارقاضی بزرگترین حسینیه محله است و این باعث شده تا رویدادهای فرهنگی و اجتماعی محله و حتی اقتصادی آنجا برگزار شود. احتمال می رود که تکیه «دار قاضی» به یاد و در خانه قاضی نامدار محله کن بنا شده باشد. در گذشته سقف تکیه دارقاضی نیز با چادر پوشانده میشد. یکی از پرده های مربوط به قیام مختار با نام عدالتخانه مختار «مجازات مسببان حادثه عاشورا» هنوز در این تکیه باقی مانده است.
کد خبر 843287 برچسبها همشهری آنلاین همشهری محله